گذر نوبل از مرزهای ایران

نوبل ادبیات 2007 به دوریس لسینگ رسید

گذر نوبل از مرزهای ایران

دوریس لسینگ نویسنده 88 ساله انگلیسی متولد کرمانشاه ایران جایزه نوبل ادبیات سال 2007 را از آن خود کرد. آکادمی نوبل این خبر را پنجشنبه 19 مهرماه ساعت دو و نیم عصر به وقت تهران در حالی اعلام کرد که خانم لسینگ به همراه پسرش بیرون از خانه بود و تنها دو ساعت بعد آن را از زبان خبرنگارانی شنید که در حوالی منزلش در شهر لندن ازدحام کرده بودند. خبر اهدای نوبل ادبیات به دوریس لسینگ بار دیگر منتقدان بسیاری را در سراسر جهان شگفت زده کرد چرا که بر اساس گمانه زنی های اغلب آنها فیلیپ راث امریکایی و هاروکی موراکامی ژاپنی شانس بیشتری برای دریافت این جایزه داشتند. لیزا تامسون دوست صمیمی و مدیربرنامه لسینگ در آژانس ادبی جاناتان کلوز نیم ساعت پس از اعلام خبر گفت؛ بله، خبر را شنیده ام اما هنوز موفق نشده ام با دوریس تماس بگیرم چرا که هر چه تلفن می کنم در منزل نیست و انگار برای خرید بیرون رفته است.دوریس لسینگ که نامش بیش از چهل سال در لیست نهایی نوبل ادبیات قرار داشت، مسن ترین و یازدهمین نویسنده یی است که این جایزه یک و نیم میلیون دلاری را از آن خود خواهد کرد. رئیس سوئدی آکادمی نوبل هنگام اعلام این خبر لسینگ را رزم آور عرصه زنان، کسی که با موشکافی، عطش و نیروی بصیرت تمدن تکه تکه شده را به مداقه گذاشته� توصیف کرد. لسینگ این جایزه را برای سال ها تلاش در راستای ادبیات زنان و مبارزه برای حقوق آنها نصیب خود خواهد کرد. با این همه، وی ساعتی پس از آگاهی یافتن از این خبر به رادیو بی بی سی گفت؛ این چیزها را درباره من گفتند؟ آه خدای من، انگار امروز مرا بیشتر از دیروز دوست می دارند. وی در ادامه به بی بی سی گفت؛ نمی توانند نوبل را به کسی بدهند که مرده باشد، فکر می کنم به همین خاطر است که فکر کرده اند بهتر است تا شرم را کم نکرده ام، آن را به من بدهند.لیزا تامسون پس از صحبت کردن با دوریس لسینگ به اعتماد گفت؛ دوریس از اینکه در ایران به دنیا آمده سرافراز است. وی در ادامه از قول نویسنده کتاب دفترچه طلایی گفت؛جایزه نوبل معتبر ترین و مسحورکننده ترین جایزه است و بی شک مسرورم. در همین راستا اغلب روزنامه های جهان به خصوص روزنامه های انگلیسی، روز جمعه خبر اهدای نوبل ادبیات به دوریس لسینگ را به صفحه اول خود بردند. لسینگ به گاردین گفت؛ از یک طرف، آکادمی نوبل در سال های هفتاد از من خوش اش نمی آمد، می گفتند که خوش شان نمی آید اما انگار نظرشان عوض شده. جمع های این شکلی این طوری اند دیگر. من هم انتظارش را نداشتم که آن را ببرم. تقریباً چهل سال است که در لیست نهایی نوبل بودم. خیلی خوب است که یازدهمین زنی هستم که این جایزه را می برد اما واقعاً متاسفم که اولین، چهارمین یا پنجمین آنها ویرجینیا وولف نبوده است. لسینگ 22 اکتبر سال 1919 در کرمانشاه ایران به دنیا آمد و شش سال بعد به همراه خانواده اش به زیمبابوه مهاجرت کرد و چند سال بعد ساکن انگلستان شد. مدرسه را نیمه رها و از آن به بعد خودآموزی کرد. اولین رمان اش را در سی سالگی به نام چمن آواز می خواند در لندن منتشر کرد و پس از آن بیش از پنجاه کتاب نوشت که دفترچه طلایی که یکی از کلاسیک های مکتب فمینیسم به حساب می آید، مهم ترین آنهاست. با احتساب نوبل ادبیات دوریس لسینگ تمامی جوایزی را که در اروپا اهدا می شود از آن خود کرده است