انواع مخازن CNG
مخازن CNG به چهار دستهٔ کلی تقسیم میشوند:
● مخازن CNG به چهار دستهٔ کلی تقسیم میشوند:
▪ مخازن CNG-I
▪ مخازن CNG-II
▪ مخازن CNG-III
▪ مخازن CNG-IV
۱) مخازن CNG-I
این مخازن بدون درز و از جنس فولاد یا آلومینیوم میباشند. گرچه نوع آلیاژ مورد استفاده و همچنین تنشهای طراحی اینگونه مخازن در استاندارد مشخص نگردیدهاست ولیکن اینگونه مخازن فولادی یا آلومینیومی باید آزمونهای کارایی را بگذرانند. آزمونها بهدلیل اطمینان از چقرمگی و مقاومت در برابر تنش، خوردگی و ترک در جنس بهکار رفته، صورت میگیرند. همچنین آزمونهای سختی و فشار هیدرواستاتیک جهت اطمینان از استحکام مخزن نیز انجام میگیرند.
۲) مخازن CNG-II
این نوع مخازن دارای یک لایهٔ آستری از جنس فولاد یا آلومینیوم بدوندرز است و قسمت استوانهای این آستری، توسط الیاف شیشه، آرامید، کربن یا مخلوطی از آنها که آغشته به رزین است بهصورت محیطی پیچیده شدهاست. ساختار کامپوزیتی این مخازن، این امکان را بهوجود میآورد که بتوان از ضخامت قسمت فلزی کاست و درنتیجه مخزن سبکتری بهدست آورد. این مخازن در جهت شعاعی (به جز دو قسمت ابتدایی و انتهایی) تقویت شدهاند.
مبنای طراحی این نوع مخازن بر توانایی آستر فولادی یا آلومینیومی در تحمل فشار بالا میباشد. در مورد این نوع مخازن CNG این نکته شایان توجه است که فشار اضافی و دمای بالاتر باعث از بین رفتن کیفیت پوشش کامپوزیت نخواهد شد. این نوع مخازن از الیاف پیچی پیوسته ساخته میشوند که برای ساخت آنها از آسترهای فولادی یا آلومینیومی استفاده میگردد و به آنها مخازن پیچش محیطی گفته میشود. این مخازن از سال ۱۹۸۰ میلادی ساخته میشوند و مبنای طراحی آنها توانایی آسترهای فولادی در تحمل بیشینهٔ فشار پرشدن مخزن میباشد. این امر به طراحان اجازهٔ استفاده از آسترهایی با تحمل تنش بیشتر از حد معمول را میدهد.
۳) مخازن CNG-III
این مخازن دارای یک لایهٔ آستری از جنس فولاد یا آلومینیوم بدوندرز بوده و تمام این لایهٔ داخلی توسط الیاف شیشه، آرامید، کربن یا مخلوطی از آنها که آغشته به رزین است در راستای محیطی و محوری پیچیده شده و این ساختار کامپوزیتی که به مخزن داده میشود، این امکان را بهوجود میآورد که بتوان از ضخامت قسمت فلزی کاست و درنتیجه مخزن سبکتری را نسبت به مخازن نوع اول و دوم بهدست آورد. این مخازن با الیاف کامپوزیت در جهت محیطی و محوری تقویت شدهاند. اینگونه مخازن از اواسط دهه۷۰ میلادی برای ذخیرهٔ گاز اکسیژن در مصارف پزشکی استفاده میشوند. تقویت این مخازن با الیاف کامپوزیت در دو جهت، قابلیت تحمل فشار را نسبت به مخازن نوع دوم، افزایش میدهد.
۴) مخازن CNG-IV
این نوع مخازن دارای یک آستری از جنس پلیمر بدون درز هستند و تمام این لایهٔ داخلی توسط الیاف شیشه، آرامید، کربن یا مخلوطی از آنها که آغشته به رزین است پیچیده شده و این ساختار تمام کامپوزیت از سبکترین انواع مخازن CNG میباشد. این مخازن با الیاف کامپوزیت در جهات شعاعی و محوری تقویت شدهاند. اینگونه مخازن قابلیت تولید در ابعاد بزرگتر و با قطر بیشتر را دارند. مخازن نوع ۴ دارای کمترین وزن میباشند که حتی با سیستم سوخت بنزینی قابل مقایسه هستند. اشکال عمدهٔ این مخازن ایجاد نشتی به مرور زمان در محل اتصال نافی فلزی و آستر پلیمری میباشد. همچنین بهعلت عدم انتقال حرارت مناسب آستری پلاستیکی، حین سوختگیری سریع در این مخازن افزایش دمای نسبتاً بیشتری ایجاد میشود. از جمله مزایای این نوع مخازن احتمال کم ترکیدگی مخزن در حوادث میباشد.
این مخازن بسیار شبیه مخازن نوع سوم هستند و تنها از لحاظ نوع و جنس آسترها تفاوت دارند. این نوع از مخازن برای کاربرد در خودروهای گازسوز بسیار مناسب هستند و پتانسیل طراحی و ساخت برای عمرهای طولانی را دارا میباشند. آزمونهای خستگی انجامشده روی تعداد زیادی از این مخازن، عمر این مخازن را بیش از ۱۰۰۰۰۰ سیکل سوختگیری نشان دادهاند که در مقایسه با سایر مخازن بالاتر است.
اصطلاحات تلفن همراه
مخفف عبارت ۳rd-generaion (نسل سوم) می باشد . نسل اول گوشی های تلفن همراه به صورت آنالوگ در اواخر دهه ۸۰ و اوائل دهه ۹۰ به بازار عرضه شدند . نسل دوم تلفن های همراه ، با تکنولوژی دیجیتال از اواخر دهه ۹۰ وارد میدان شدند . و اما نسل سوم که از سال ۲۰۰۳ میلادی مطرح شد ، گوشی های تلفن همراه با قابلیت انتقال اطلاعات با سرعت های بسیار بالا ، اتصال دائم به پایگاه های اطلاعاتی و کیفیت صدای بالاتر را به ارمغان آورد . علاوه بر این ها در گوشی های نسل سوم ، امکانات پیچیده ای چون ارتباط تصویری زنده با طرف مقابل گنجانده شده است . استانداردهای مختلفی برای تکنولوژی ۳G وجود دارد . معروفترین آنها استاندارد UMTS است که بر پایه ساختار مخابراتی WCDMA بنا نهاده شده است . Alphanumeric Display :نوعی از صفحه نمایش در گوشی های تلفن همراه ، که قابلیت نمایش حروف و اعداد را دارند ولی نمی توانند تصاویر گرافیکی را نمایش دهند .
● Bluetooth :
نوعی شبکه بی سیم در محدوده شخصی (Wireless Personal Area Network) که امکان اتصال تلفنهای همراه کامپیوترها و سایر وسایل الکترونیکی را در فواصل نسبتاً کوتاه بدون استفاده از سیم و از طریق فرکانس های رادیویی (با توان پایین) میسر می سازد . بلوتوث این امکان را به شما می دهد که گوشی خود را در جیبتان قرار دهید و به راحتی از طریق هدست بی سیم ، به مکالمه بپردازید . همچنین از طریق بلوتوث می توانید به تبادل اطلاعات و فایلهای موجود در گوشی تان با گوشی های نزدیک آن بپردازید . همچنین با توجه به مجهز شدن پرینترهای جدید به این تکنولوژی ، می توانید عکس هایی که با گوشی تان گرفته اید ، بدون نیاز به کامپیوتر و در زمان بسیار کوتاهی به پرینتر منتقل کرده و آنها را چاپ کنید .
● CDMA:
مخفف عبارت Code Division Multiple Access می باشد . نوعی از تکنولوژی دیجیتال بی سیم که انتقال صوت و دیتا را به طور همزمان روی یک فرکانس مهیا می سازد . CDMA در واقع نسل دوم (۲G) تلفن های همراه است که در کشورهای کانادا آمریکا ، آسیای شرقی و آمریکای لاتین مورد استفاده قرار می گیرد . امروزه اکثر شرکت های مخابراتی که از تکنولوژی CDMA استفاده می کردند در حال مهاجرت به سمت تکنولوژی جدید انتقال پرسرعت اطلاعات با نام ۱xRTT هستند .
● Dual-Band :
گوشی هایی که امکان استفاده از دو باند فرکانسی مختلف را مهیا می سازند . در اروپا و خاورمیانه Dual-Band به معنای گوشی هایی است که از فرکانس های GSM۹۰۰/GSM۱۸۰۰ پشتیبانی می کنند و در ایالات متحده به معنای گوشی هایی است که از فرکانس های GSM۸۵۰/GSM۱۸۰۰ و یا ترکیب دو باند فرکانسی دیگر پیشتیبانی می کنند .
● EDGE:
مخفف کلمه Enhanced Data rates forGlobal Evolution می باشد . این تکنولوژی به طور مشترک توسط مجامع جهانی GSM و TDMA معرفی شده است و امکان انتقال صوت ، دیتا و تصویر با سرعت ۳۸۴ کیلوبیت در ثانیه را در تلفن های همراه مهیا می سازد (عملا سریعترین سیستم انتقال داده در سرویس های مخابراتی) . EDGE بر پایه استاندارد های GSM بنا نهاده شده و از شیوه های تقسیم بندی پهنای باند در TDMA بهره می گیرد .
● EMS :
مخفف عبارت Enhanced Messaging Service است . ساختاری برای توسعه SMS می باشد که ارسال ترکیبی از ملودی های ساده (مونوفونیک) ، تصاویر به صورت پیکسلی یا همان Picture Message ، اصوات ، تصاویر متحرک و متن قالب بندی شده (تغییر سایز حروف ، یا ایتالیک و بولد کردن آنها) به گوشی های دیگری که دارای قابلیت EMS هستند را ممکن می سازد .
● GPRS :
مخفف عبارت GeneralPacket Radio Service می باشد . نوعی تکنولوژی بی سیم که امکان ارتباط پرسرعت اینترنتی و انواع دیگری از ارتباطات اطلاعاتی را مهیا می سازد . در ساختار GPRS اطلاعات به صورت بسته های دیتا در آمده و منتقل می گردند . سیستم GPRS به طور موازی با GSM کار خواهد کرد بنابراین در حین ارتباط اینترنتی از طریق گوشی تان ، به هیچ وجه خط تلفن اشغال نخواهد بود . در این سیستم هزینه ها بر اساس حجم اطلاعات رد و بدل شده محاسبه می گردند (بر حسب کیلوبایت) و مدت زمان ارتباط شما هیچ تاًثیری بر افزایش هزینه ها ندارد . قبل از بوجود آمدن GPRS برای ارتباط اینترنتی می بایست از طریق شبکه GSM با ISP ها تماس گرفته می شد که هزینه های سنگینی برای کاربران در بر داشت و ضمناً حداکثر سرعت ارتباطی ۹/۶ کیلوبیت در ثانیه میسر بود . اما GPRS از لحاظ تئوری می تواند سرعتی معادل ۱۱۵ کیلوبیت در ثانیه را برای شما مهیا سازد (البته در دنیای واقعی این سرعت بین ۳۰ تا ۴۰ کیلوبیت در ثانیه خواهد بود) . GPRS عملاً به عنوان نسل ۲/۵ یا ۲/۵ Gدرتلفن های همراه شناخته می شود .
● GPS:
مخفف عبارت Global Positioning System می باشد . این سیستم که نخستین بار در ارتش آمریکا طراحی و به کار گرفته شد ، از طریق ۳ ماهواره مخصوص موقعیت شما در کره زمین (طول و عرض جغرافیایی) را مشخص می کند . چند سال پیش ماهواره چهارمی در مدار زمین قرار گرفت که امکان تشخیص ارتفاع از سطح دریا را نیز برای گیرنده های GPS مهیا می سازد . هم اکنون دستگاههای گیرنده GPS قابل حمل (در ابعاد کامپیوترهای جیبی) در بازار موجودند . شما می توانید با اضافه کردن یک کارت مخصوص به اسلات CF در کامپیوتر جیبی (PDA) خود از GPS استفاده کرده و در هر جا که هستید موقعیت خود را بر روی نقشه های از پیش آماده بر روی صفحه نمایش PDA بیابید . به خاطر هزینه بالایی که افزودن GPS به تلفن های همراه در بردارد ، تاکنون فقط در چند مدل از گوشی های رده بالای شرکت موتورولا (مثل A۱۰۰۰ و A۹۲۵) این امکان گنجانده شده است .
● GSM :
مخفف عبارت Global System for Mobile communications می باشد . GSM استاندارد بین المللی سیگنال های رادیویی دیجیتال است که توسط انستیتو استانداردهای ارتباط از راه دور اروپا ، بنیانگذاری شده است . GSM اکنون به عنوان شبکه مخابراتی نسل دوم تلفن های همراه در اکثر نقاط جهان از جمله ایران مورد استفاده قرار می گیرد .
● HSCSD :
مخفف عبارت High SpeedCircuit Switched Data است . در واقع HSCSD ساختار بهینه سازی شده ای برای شبکه های GSM است که اجازه می دهد سرعت انتقال داده ها را از ۹/۶ به ۵۷/۶ کیلوبیت در ثانیه تقویت شود.
● IMEI :
مخفف عبارت International Mobile Equipment Identity می باشد . یک قالب واحد برای شماره سریال گوشی های تلفن همراه دیجیتال است .
● Infrared Port یا IrDA :
این تکنولوژی امکان ارتباط تلفن های همراه ، PDA ها و سایر دستگاه ها را برای اهداف گوناگون مهیا می سازد . اینفرارد یک تکنولوژی ارتباطی بی سیم است که اطلاعات را از طریق اشعه مادون قرمز (نور نامرئی با فرکانس بالا) منتقل می سازد.
● Java یا J۲ME :
J۲ME مخفف عبارت Java ۲ Micro Edition است . امکانی است که اجازه می دهد تلفن های همراه برنامه خاص نوشته شده توسط زبان برنامه نویسی جاوا را اجرا ءکنند . یک برنامه J۲ME می تواند در قالب یک برنامه ماشین حساب ، بازیهای گوناگون ، برنامه های ساده اداری و ... طراحی شود . بعضی گوشیها به شما اجازه می دهند به طور مستقیم برنامه های Java را از طریق اینترنت درون گوشی دانلود کنید ، در بعضی مدل های دیگر تنها می توانید برنامه های Java را از کامپیوتر توسط یک کابل رابط به گوشی منتقل کنید .
● LCD :
مخفف عبارت Liquid CrystalDisplay می باشد . صفحات نمایش LCD از دو صفحه پولاریزه شده تشکیل شده اند که میان آنها توسط یک محلول کریستال مایع پر شده است. با عبور جریان الکتریکی درون محلول ، کریستال ها هم جهت می گردند و نور از آنها عبور نخواهد کرد . LCD های تک رنگ هم نور پشت صفحه و هم یک صفحه منعکس کننده (Reflective) دارند که باعث می شود هم در تاریکی و هم در نور روشن به خوبی دیده شوند . LCD های رنگی با تکنولوژی های مختلفی همچون STN ، TFT و TFD به بازار عرضه شده اند .
● Li-Ion battery :
باتری از نوع یون لیتیوم می باشد که معمولا برای تأمین نیروی لازم در دستگاههای ارتباطی بی سیم مورد استفاده قرار می گیرند . در مقایسه به نسل های قدیمی تر باتری ها یعنی NiCd (نیکل کادمیوم) و NiMH (نیکل مولیبدن)، باتری های Li-Ion وزن سبک تری دارند و علاوه بر این از دوره ماندگاری بیشتری در هر بار شارژ بهره می برند . در باتری ها اصطلاحی وجود دارد که به Memory Effect مشهور است ، که خصوصاً در باتری های NiCd به شدت دیده می شد ، به اینصورت که پس از هر بار شارژ ظرفیت باتری به اندازه بسیار کمی کاهش می یافت . به همین دلیل در گوشی های قدیمی که از باتری ها NiCd استفاده می کردند ، بعد از دو یا سه سال عملاً نیاز به عوض کردن باتری داشتیم . اما در باتری های Li-Ion این مسأله به طور کامل حل شده است .
● Li-Po battery :
باتری از نوع پلیمر لیتیوم می باشد که از نظر ظرفیت و ماندگاری بعد از هر بار شارژ، مشابه باتری ها Li-Ion عمل می کند . این نوع باتری دارای وزن کمتری نسبت به مدلهای دیگر است. اما ویژگی منحصر به فردی که سازندگان گوشی های موبایل را به سمت استفاده از این نوع باتری می کشاند این است که این باتری ها رامی توان به هر شکل هندسی که در طراحی مورد نیاز باشد در آورد . این ویژگی باعث از میان رفتن محدودیت های زیادی می گردد که باتری ها مکعب مستطیلی قدیمی تر در طراحی گوشیها ایجاد می کردند .
● MMS :
مخفف عبارت Multimedia Messaging System است . MMS در واقع ساختار توسعه یافته SMS و EMS می باشد . بعد از بوجود آمدن و فعال شدن سیستم های مخابراتی چون GPRS ، HSCSD ، EDGE و UMTS به خاطر سرعت بالای انتقال داده ها در این سیستم ها ، زمینه مناسب برای بوجود آمدن MMS ایجاد گشت . یک پیغام مالتی مدیا (MMS) می تواند حاوی متن ، عکس ، صوت و یا حتی کلیپ های کوتاه ویدیویی باشد .
● OLED :
مخفف عبارت OrganicLight-EmittingDiode می باشد . OLED در حقیقت نسل آینده صفحات نمایش خواهد بود . این صفحات شامل مجموعه ای از نقاط کوچک از جنس پلیمر ارگانیک خاصی هستند که بنا به میزان ولتاژی که به آنها داده می شود، رنگهای مختلف را به نمایش می گذارند . ویژگی منحصر به فرد صفحات نمایش OLED این است که با هر زاویه ای به این صفحات بنگرید ، تصویر را با وضوح کامل خواهید دید (بر خلاف صفحات TFT و STN) . صفحات نمایش OLED دارای وزن کمتر ، ضخامت کمتر ، نور روشن تر ، قیمت پایین تر و مصرف انرژی بسیار پایین تر از سایر انواع صفحه نمایش می باشند .
● Polyphonic Ringtones :
زنگهای پلی فونیک در گوشی های موبایل امکان پخش چندین اکتاو را به طور همزمان توسط گوشی مکن می سازند .
● Predictive Text Input :
نوعی تکنولوژی در نوشتن متن در تلفن های همراه که به وسیله آن برای نوشتن هر حرف کافیست دکمه ای که حرف مورد نظر در آن قرار دارد ، فشرده شود و گوشی به طور لحظه به لحظه همه ترکیبات ممکن از کاراکترهای وارد شده را با دیکشنری خود مقایسه کرده و کلمه ای را که مورد نظر شماست حدس خواهد زد .این تکنولوژی در سه قالب ۹ T، iTAP و eZiText در گوشی های تلفن همراه استفاده می گردد.
● SIM :
مخفف عبارت Subscriber Identity Module می باشد . آنچه تحت عنوان سیم کارت می شناسید ، کارت هوشمندی است که حاوی اطلاعات لازم برای شناسایی و دسترسی گوشی شما به امکانات شبکه مخابراتی می باشد . علاوه بر این سیم کارت ها قابلیت ذخیره اطلاعات شخصی مثل دفترچه تلفن و یا ذخیره پیغام های کوتاه را دارا هستند .
● SMS :
مخفف عبارت Short MessageService است. امکانی که به کاربران اجازه فرستادن و دریافت پیغام های کوتاه متنی (حداکثر تا ۱۶۰ کاراکتر) را می دهد .
Speakerphone :
از آن تحت عنوان Built-in Handsfree (هندزفری داخلی) نیز یاد می شود و به شما اجازه می دهد با قرار دادن گوشی در فاصله ای مقابل خود ، بدون نیاز به نگاه داشتن گوشی در کنار گوشتان ، به مکالمه بپردازید.
● STN :
مخفف عبارت Super Twisted Nematic است . STN یکی از تکنولوژی های صفحات نمایش LCD می باشد . صفحات نمایش STN مصرف انرژی و هزینه ساخت پایین تری نسبت به صفحات نمایش TFT دارند ، ولی دارای دو ضعف بزرگ هستند . یکی اینکه روشنایی ، شفافیت و تنوع رنگهای ایجاد شده روی آنها پایین است و دیگری اینکه در تکنولوژی STN صفحه نمایش با سرعت پایینی اسکن می شود (به اصطلاح Refresh Rate صفحه نمایش پایین است) ، بنابراین در صورت وجود تصاویر متحرک روی صفحه نمایش بعد از نمایش هر فریم ، سایه ای از فریم قبلی تا چند صدم ثانیه روی صفحه نمایش باقیمی ماند. این ایراد در صفحات نمایش TFT به خاطر وجود Refresh Rate بالا اصلاح شده است .
● TFD :
مخفف عبارت Thin Film Diode می باشد . TFD یکی دیگر از انواع تکنولوژی های صفحه نمایش در گوشی های موبایل است . تکنولوژی TFD کیفیت بالای تصویر و نیز سرعت بالای بازخوانی تصویر (همانند TFT) را با هزینه و مصرف انرژی پایین (همانند صفحات STN) ادغام کرده است .
● SAR Level :
SAR که مخفف Specific Absorption Rate هست مقدار فرکانس رادیویی جذب شده توسط بدن را نشان میدهد. واحد SAR وات بر کیلوگرم(Watt/kg) هست که نشان می دهد در هر ثانیه چند ژول انرژی توسط یک کیلوگرم از بدن شما جذب می شود.اتحادیه اروپا و آمریکا برای SAR گوشی های مبایل حداکثری را تعیین کردند و تولیدکنندگان گوشی را مجاب به در نظر گرفتن آنها کردن تا آسیبی که به استفاده کنندگان گوشی ها می رسد کاهش پیدا کند. اتحادیه اروپا حداکثر SAR مجاز را ۲ وات بر کیلوگرم وآمریکا ۱/۶ وات بر کیلوگرم تعیین کردند. واضح هست که هر چه SAR Level یک گوشی کمتر باشد برای سلامت کاربر آن گوشی مفیدتر است.
● VMS :
VMS مخفف عبارت VoiceMessage System هست و یک سیستم پست صوتی است که می توان توسط آن پیغام را به صورت صوتی برای فرد مشخصی فرستاد تا برای او پیغام با صدای خود فرستنده پخش شود .
● Symbian OS :
Symbian یک نوع سیستم عامل برای گوشیهای موبایل است که توسط آن می توان به گوشی موبایل امکان نصب برنامه ها را داد. مدل این سیستم عامل با اعدادی مثل ۶ و ۶/۱ و ۷ و .... نمایش داده می شود. برنامه های این سیستم عامل منحصر به خود است و توسط شرکتهایی مثل Psiloc ساخته و به بازار عرضه می شود .
● WAP :
Wirless Application Protocol یا پروتکل اپلیکیشن های بی سیم همانگونه که از نامش پیداست بستری برای فراهم آوردن ارتباطات سیار تحت شبکه می باشد. زبان متناظر Wap اختصاراً WML یا Wireless Mark Up Language نامیده می شود. این امکانات برای اتصال به اینترنت از طریق گوشی موبایل را فراهم می کند.
● TFT :
مخفف عبارت Thin Film Transistor است. TFT تکنولوژی شناخته شده ای در صفحات نمایش است . اکثر تلفن های همراه امروزی از این نوع صفحه نمایش بهره می گیرند . در مقایسه با سایر انواع صفحه نمایش TFT تصاویر با کیفیت بسیار بالا و همچنین نرخ بالای بازخوانی صفحه (High Refresh-rate) را به ارمغان می آورد اما در مقابل مصرف انرژی و همچنین هزینه ساخت بالایی را می طلبد .
● UMTS :
مخفف عبارت Universal Mobile Telecommunications System می باشد . در حقیقت UMTS نسل جدید سیستم مخابراتی GSM است که امکانات لازم برای نسل سوم تلفن های همراه (۳G) را فراهم می آورد . UMTS استانداردی است که توسط «اتحادیه بین المللی ارتباطات راه دور» برای ایجاد ارتباطات بی سیم پیشرفته بنیان گذاشته شده است . شبکه های UMTS از تکنولوژی WCDMA بهره می برند . در میان عموم ، گاهی عبارات UMTS و WCDMA به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند .
● Voice Dial :
امکانی در گوشی های تلفن همراه که به شما اجازه شماره گیری توسط دستورات صوتی را می دهد.
● WCDMA :
مخفف عبارت Wideband Code Division Multiple Access می باشد . WCDMA یکی از استانداردهای تأیید شده برای تلفن های همراه نسل سوم (۳G) است از یک فرکانس ۵ مگاهرتزی برای انتقال صوت و دیتا (با هم) استفاده می کند . این تکنولوژی سرعتهای انتقال داده از ۱۴۴ کیلوبیت در ثانیه تا ۲ مگابایت در ثانیه را فراهم می آورد .
● PIN :
PIN یک شماره ۴ رقمی است که به منظور قفل نمودن گوشی تلفن همراه به کار می رود. شماره پیش فرض برای فعال سازی آن ۰۰۰۰ می باشد. مشترک پس از اولین فعال سازی می تواند شماره مزبور را به یک شماره ۴ رقمی دلخواه تغییر دهد. در صورت فعال بودن PIN ، هر بار که گوشی خاموش و روشن شود از شما خواهد خواست تا شماره PIN را وارد نمایید.
● PUK :
اگر در هنگام فعال بودن PIN سه بار آن را اشتباه وارد نمایید، سیم کارت قفل شده و درخواست PUK می نماید.اگر PUK نیز ۱۰ بار اشتباه وارد شود سیم کارت باطل شده است . پس از صحیح وارد نمودن PUK ، گوشی منتظر دریافت شماره PIN جدید می ماند که با ۲ بار وارد نمودن آن، شماره PIN قبلی از حافظه پاک شده و شماره جدید جایگزین آن می گردد.
● PIN۲ :
PIN۲ هم مانند PIN هست ولی با این تفاوت که برای تنظیم جزئیات اضافی روی سیم کارت می باشد . PIN۲ برای سیم کارتهای مخصوص مورد استفاده قرار می گیرد . و البته مانند PIN از ۴ تا ۸ رقم است.
PUK۲ :
PUK۲ هم مانند PUK برای باز کردن قفل PIN۲ که با ۳ بار اشتباه دادن قفل کرده است . و مانند PUK اگر ۱۰ بار اشتباه داده شود موجب باطل شدن سیم کارت می شود .
● Security Code :
این کد بر خلاف کدهای Pin و Puk که برای سیم کارت است مربوط به کد گوشی می شود و با دادن این کد گوشی خود را میتوانید قفل کنید . این کد دقیقاً ۵ کارکتری می باشد و حالت پیش فرض آن به طور عمده ۱۲۳۴۵ می باشد . با ۳ بار اشتباه دادن این کد گوشی قفل خواهد شد و برای بازکردن آن باید کد دیگری که توسط شرکت داده می شود را وارد کرد.
● T۹ :
حالت T۹ حالتی در نوشتار است که توسط آن گوشی به طور خودکار کلماتی که در حال تایپ است را تشخیص می دهد و آنها را چاپ می کند . به طور کلی این حالت به عنوان غلط یاب نیز معروف است . یعنی در موقع تایپ حالت درست کلمات را حدس می زند و تایپ می کند.
تا قبل از دهه ۹۰ استفاده از اینترنت برای مردم عادی به سادگی امکان پذیر نبود، چرا که استفاده از امکانات اینترنت نیاز به دانش خاصی داشت. محیط خط فرمانی(Command Line) و ساختار غیر گرافیکی اینترنت سبب شده بود که کاربران عادی علاقه چندانی به استفاده از اینترنت نداشته باشند. در اوایل دهه ،۹۰ پس از به وجود آمدن مفهوم وب در اینترنت (سال ۱۹۹۳) و پروتکل HTTP که به سادگی امکان به اشتراک گذاشتن مستندات در اینترنت را در اختیار کاربران قرار می داد، روز به روز بر تعداد کاربران اینترنت افزوده شد. از سوی دیگر با اضافه شدن کاربران اینترنت، حجم مستندات نیز روز به روز افزایش یافت.
مسلماً خطوط سابق اینترنتی و سرورهای موجود، توانایی جوابگویی به خیل عظیم کاربران را نداشتند. همچنین با زیاد شدن کاربران و بالا رفتن حجم مستندات و نیز سادگی انتشار اطلاعات در اینترنت، مفاهیم تجاری نیز وارد عرصه اینترنت شدند. شرکت های تجاری نیاز به سرورهایی داشتند که این امکان را به آنها بدهد که به سادگی و با سرعت بتوانند اطلاعات خود را در اختیار مشتریان و کاربران خود قرار دهند. بالطبع این امکان وجود نداشت که هر شرکت یا سازمانی که قصد راه اندازی سایت های اینترنتی را دارد، خود اقدام به راه اندازی سرور خود کند، چرا که با وجود کاربران زیاد این سایت ها و حجم بالای ترافیک، نیاز به اتصال هایی با سرعت های بسیار بالا وجود داشت که مسلما ًحتی در صورتی که این امکان از لحاظ عملی وجود داشته باشد، هزینه بالایی را می طلبید. راه حلی که برای این مشکل به نظر رسید، راه اندازی مراکز خاصی تحت عنوان Data Center یا مراکز داده ای بود. Data Center ها با در اختیار داشتن اتصالات پرسرعت به اینترنت و همچنین در اختیار داشتن سرورهای قوی و متعدد، امکان راه اندازی سرورهای وب را برای عموم مردم ممکن ساختند. شرکت های تجاری و مردم می توانستند با اجاره کردن فضای محدودی در این سرورها، سایت های وب خود را معرض دید عموم قرار دهند. برخی شرکت های بزرگ نیز با توجه به نیاز خود، اقدام به اجاره کردن یک سرور در مرکز داده ای می کردند و آن را از راه دور با ابزارهای خاص کنترل می کردند. اکنون با توجه به رشد سریع اینترنت، روز به روز به تعداد Data Center ها اضافه می شود به طوری که در حال حاضر در اکثر کشورهای پیشرفته این مراکز وجود دارند. تمرکز این مراکز بخصوص در کشور امریکا بسیار زیاد است. دلیل آن ارزان بودن نرخ اتصال به اینترنت و همچنین در دسترس بودن سرعت های بالا می باشد. برخی از این Data Center از طریق خطوط مختلف فیبرنوری، پهنای باندی بیش از ۴Gbps را در اختیار دارند و تعداد سرورهای این Data Center معمولاً بیش از ۱۰۰۰ است که بر اساس مشخصات به متقاضیان اجاره داده می شود. پارامترهای زیادی در قیمت اجاره ماهانه یک سرور تأثیرگذار است که می توان به سرعت CPU، مقدار حافظه RAM و اندازه Hard Disk، حداکثر ترافیکی که ماهانه در اختیار هر سرور قرار می گیرد، سیستم عامل سرور و همچنین سابقه مرکز داده ای بستگی دارد.
● مشخصات یک Data Center
Data Centerهای متفاوتی در نقاط دنیا وجود دارد که با توجه به نیاز و همچنین شرایط منطقه ای طراحی و ساخته شده اند. استاندارد خاصی برای یک Data Center وجود ندارد اما در اینجا سعی شده است به برخی از مشخصات عمومی یک مرکز داده ای اشاره شود. در اختیار داشتن اتصالات مختلف به اینترنت از طریق ISP و ICPهای مختلف: به طور معمول یک Data Center برای اتصال به اینترنت از چندین اتصال مختلف استفاده می کند تا در صورتی که هر یک از اتصالات به دلیلی از کار افتادند، در سرویس دهی مرکز وقفه ای پیش نیاید. برخی از Data Center معروف با بیش از ۱۲ اتصال مختلف به اینترنت متصلند.
▪ وجود سیستم قدرت پشتیبان:
یکی از مهم ترین مسائل در Data Center سرویس دهی بدون وقفه به مشتریان می باشد. با توجه به امکان قطع برق به دلایل مختلف همچون حوادث غیرمترقبه یا جنگ، نیاز به سیستم برق پشتیبان ضروری است. معمولاً Data Centerهای بزرگ از UPS های مخصوصی استفاده می کنند که امکان سرویس دهی به بیش از ۱۰۰ کامپیوتر را دارند. علاوه بر سیستم UPS، ژنراتورهای قوی نیز در مرکز داده ای وجود دارد تا در صورت قطع بلندمدت برق، سرویس دهی بدون وقفه انجام شود.
▪ وجود سرورهای متعدد:
هدف اصلی یک Data Center در اختیار گذاشتن سرورهای وب برای مشتریان است. سرورهای مورد استفاده با توجه به نیاز و امکانات Data Center تعیین می شود. تنها تفاوت مهم، نوع سرورهای مورد استفاده توسط Data Center است. در Data Center ها از دو نوع سرور استفاده می شود: سرورهای Rackmount و یا سرورهای Desktop. با توجه به حجم کم سرورهای Rackmount این امکان برای مرکز داده ای فراهم می شود که در فضایی کوچک، تعداد زیادی سرور قرار گیرد. اما مسئله مهم در این نوع سرورها، قیمت بالای این سرورها نسبت به سرورهای Desktop است. علاوه بر این امکان ارتقای سرورهای Rack Mount فقط به مقدار اندک امکان پذیر است. با توجه به این موضوع اکثر Data Center از سرورهای Desktop استفاده می کنند.
▪ مشخصات فیزیکی:
با توجه به این نکته که اکثر سرورهای وب از نوع Desktop هستند، ساختمان های مراکز داده ای اکثراً با سقف های بلند ساخته می شوند که علاوه بر تهویه هوا، امکان قرار دادن سرورهای بیشتر را می دهند. همچنین درهمه Data Centerها، مسیرهایی برای گذراندن کابل های شبکه و همچنین کابل های برق وجود دارد.
علاوه بر اینها، وجود سیستم تهویه قوی برای پایین نگاه داشتن دمای سرورها ضروری می باشد. البته مشخصاتی همچون وجود سقف کاذب، کف کاذب و همچنین سیستم اطفای حریق در برخی موارد توصیه شده است. مسأله مهم در Data Centerها، امکان استفاده متقاضیان از سرورهای Data Center می باشد که در این بخش به آن می پردازیم.
● چگونگی در اختیار گرفتن یک سرور وب:
پس از اینکه متقاضی سرور، با شرایط قراردادی که Data Center مفاد آن را تنظیم کرده موافقت کرد، یک سرور در اختیار وی گذاشته می شود. بسته به نوع قرارداد سرور می تواند فقط شامل سیستم عامل و یا نرم افزارهای کمکی همچون نرم افزارهای FTP و یا Control Panel سایت باشد. در صورتی که این نرم افزارها بر روی سرور نصب نشده باشد، متقاضی خود باید این نرم افزارها را نصب کند. متقاضی اکثراً از طریق Remote terminalها و یا نرم افزارهای خاصی مانند PCAnywere سرور خود را از راه دور کنترل می کند. پس از نصب و تنظیمات نرم افزاری، سرور آماده سرویس دهی می شود و بر حسب نیاز متقاضی استفاده می شود. نکته قابل توجه، کنترل سرورها توسط متقاضی از راه دور است. با توجه به این موضوع مسئولیت کلیه مسائل و مشکلات سرور از جمله از کار افتادن سرویس ها و نرم افزارها و یا حملات هکری به عهده متقاضی می باشد. البته در شرایط خاص و پرداخت مبالغ معین متقاضی می تواند از خدمات Data Center استفاده کند. هرچند در شرایط بحرانی همچون حملات گسترده که منجر به از کار افتادن همه سرورها شود، معمولاً Data Center برای سرویس دهی به همه سرورها به مشکل برخورد می کنند که در این صورت طبق اولویت های خود اقدام به رفع مشکل می کنند. آیا امکان راه اندازی چنین مرکزی در ایران وجود دارد؟ این سؤالی است که در بخش بعد به آن می پردازم.
● ضرورت راه اندازی Data Center در ایران
شرکت های ایرانی از روش های متفاوتی برای راه اندازی سایت های خود استفاده می کنند. برخی از امکانات ISP های داخلی استفاده می کنند. این روش برخلاف این که امکان پشتیبانی مناسبی را برای مدیر سایت فراهم می کند، اما از سوی دیگر به دلیل پایین بودن پهنای باند ISP های ایرانی و همچنین نامتقارن بودن اتصالات (پایین تر بودن پهنای باند ارسال نسبت به دریافت) و همچنین بالا بودن ترافیک در برخی ساعات خاص، عملاً باعث کندشدن سایت می شود. روش دیگر، استفاده از امکانات شرکت های خارجی است که به روش های مختلفی انجام می پذیرد، این روش ها علاوه بر بالا بردن هزینه ها، مشکلات خاصی را برای سایت های ایرانی به وجود آورده است که از مهمترین آنها می توان به مسائل امنیتی اشاره کرد که برای مدتی بزرگترین دغدغه مدیران سایتهای ایرانی بود. همه راه حل هایی که برای راه اندازی سایت های ایرانی مورد بررسی قرار گرفت، دارای مشکلاتی بودند.
● مزایای راه اندازی Data Center در ایران
▪ پایین آمدن ترافیک Gatewayهای شرکت مخابرات: در حال حاضر بیش از ۳۰ سرور در کشورهای غربی (اکثراً کانادا، امریکا و انگلیس) در اجاره شرکت های ایرانی قرار دارد. ترافیک ماهانه هر سرور به طور متوسط ۴۰۰GB می باشد که در مجموع بیش از ۱۲۰۰۰GB ترافیک به gateway های شبکه Data کشور وارد می کند. با توجه به این که اکثر بازدیدکنندگان این سایت ها ایرانی هستند، در حقیقت کاربر ایرانی، برای بازدید سایت ایرانی، علاوه بر این که باعث بالا رفتن ترافیک در gatewayهای شرکت مخابرات می شود، خود نیز متوسط زمان بیشتری را باید منتظر بماند.
در یک نمونه گیری آماری، تعداد hop ها برای ارتباط با یکی از سرورهای ایرانی واقع در Data Center خارج از کشور، عددی در حدود ۲۶ بوده است. نکته جالب توجه این است که طبق مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، کلیه ISPها باید سرویس خود را از شرکت مخابرات و یا شرکت های مورد تأیید مخابرات (ICPها) دریافت کنند که این شرکت ها نیز اکثراً به نوعی به شبکه دیتا متصلند. در نتیجه عملاًهمه ISP ها به نوعی به شبکه دیتای کشور متصل هستند. حال اگر مرکز داده ای در ایران تأسیس شود، علاوه بر اینکه عملاً هیچ ترافیکی به Gateway های دیتا وارد نمی شود، متوسط زمان انتظار برای مشاهده صفحات نیز بسیار کمتر خواهد بود. نکته دیگر این که هنگام به وجود آمدن مشکلات پیش بینی نشده در gateway های اصلی مخابرات حداقل این امکان برای کاربران ایرانی وجود دارد که سایت های فارسی و ایرانی را به راحتی مشاهده کنند چرا که در این صورت عملاً نیازی به اتصال به شبکه اصلی اینترنت وجود ندارد. با توجه به ساختار شبکه انتقال داده شرکت مخابرات و دیتا، می توان حداکثر تخمین ۱۰ HOP برای رسیدن کاربران ایرانی به سایت های ایرانی در نظر گرفت. هر چند در تست هایی بر روی سرورهای وب برخی ISPها که از خدمات شرکت مخابرات استفاده می کردند، به عدد ۸ Hop در هر اتصال به دست آمد که در مقایسه با سرورهای ایرانی واقع در خارج از کشور عدد قابل قبولی است.
NTSC / PAL / MPEG / JPEG
NTSC
برگرفته از حروف اول عبارت National Television system committee است که تعیین کننده مشخصات استانداردهای ویدئو و تلویزیونی در امریکاست. استاندارد NTSC برای رمزگذاری و کدگذاری رنگ و تصویر و سیستم مورد استفاده برای پخش رنگی در ایالات متحده است.
PAL
مشابه NTSC؛ استانداردی مخصوص پخش تلویزیونی برای اروپا، آسیا و اقیانوسیه است.
MPEG
سر نام عبارت Experts Group Moving pictutes است که مجموعه ای از استانداردهای فشرده سازی صدا و تصویر است و انواع مختلفی دارند. هر یک از این انواع با توجه به شرایط و برای کاربرد خاصی طراحی شده اند.
JPEG
سر نام عبارت joint photogtraphic Experts Group است و یک استاندارد برای ذخیره سازی و فشرده سازی تصاویر است. در این روش فشرده سازی مقدار زیادی از اطلاعات قربانی می شوند تا حجم تصویر کاهش یابد. البته اگر فشرده سازی با کیفیت 100 باشد با این که حجم کاهش می یابد اما کیفیت تصویر تغییر محسوسی نمی کند. اما اگر کمتر از این میزان باشد به همان نسبت افت کیفیت خواهیم داشت.
در این مقاله توضیح خواهیم داد که چگونه NAT را در ویندوز 2003 نصب و پیکربندی کنیم.
NAT یا ترجمه آدرس شبکه (Network Address Translation) یکی از پرکاربردترین پروتکلهای ترجمه و نگاشت IP است که در لایه سطح 3 شبکه مدل OSI فعالیت می کند.
عملکرد NAT مانند یک واسط میانی بین شبکه داخلی ( Internal) وشبکه خارجی (External) است،پکتهایی که از یک شبکه خصوصی می آیند توسط NAT مدیریت می شوند وسپس به مقصد مورد تقاضایشان ارسال می شوند.
یک آدرس در اینترنت مشاهده می شود و آدرسهای داخلی در اینترنت نشان داده نمی شوند.یک جدول در Router ساخته می شود که لیستی از آدرسهای محلی (Local) وعمومی (Global) در آن قرار دارد می گیرد و از آن به عنوان یک مرجع برای ترجمه IP ها استفاده می شود.
NAT استاتیک:
یک IP ثبت نشده (Unregistered) به یک IP ثبت شده نگاشت می شود به صورت یک به یک،که هنگامی مفید است که بخواهیم به یک وسیله از خارج شبکه دسترسی پیدا کنیم.
NAT داینامیک:
یک IP ثبت نشده از طریق گروهی از IP های ثبت شده به یک IP ثبت شده نگاشت می شود.
به طور مثال ، یک کامپیوتر با IP ، 192.168.10.121 به اولین IP در دسترس در محدوده 212.156.98.100 تا 212.156.98.150 ترجمه می شود.
Overloading (سربارگذاری) :
یک فرم از NAT داینامیک است که چندین IP ثبت نشده را به یک IP ثبت شده نگاشت می کند ، اما از پورتهای مختلف استفاده می کند.
برای مثال، IP آدرس 192.168.10.121 به 212.56.128.122:Port Number (مثلا 212.56.128.122:1080 ) نگاشت خواهد شد.
Overlapping (همپوشانی) :
هنگامی است که آدرسهای داخل شبکه با آدرسهای بیرون شبکه همپوشانی (Overlap) می شوند-IP آدرسها در یک شبکه دیگر نیز رجیستر شده اند.روتر (Router) می بایست یک جدول جستجو از این آدرسها را نگهداری کند تا بتواند آنها را قطع کند و با IP آدرسهای رجیستر شده یکتا جایگزین کند.
NAT چگونه کار می کند:
یک جدول از اطلاعاتی درباره هر پکت(Packet) که عبور کرده توسط NAT نگهداری می شود.هنگامی که یک کامپیوتر در شبکه تلاش می کند تا به یک وب سایت در اینترنت متصل شود:
• هدر (Header) IP مبدا تغییر کرده و IP آدرس کامپیوتر NAT جایگزین آن می شود.
• IP آدرس مقصد به IP آدرس مخصوص داخلی تغییر می کند بر اساس رکوردهای جدول)
NAT می تواند به عنوان یک فایروال اساسی مورد استفاده قرار گیرد ، مدیر شبکه (Administrator) می تواند پکتهایی که از یک IP معین وارد/خارج می شوند را فیلتر کند و دسترسی به یک پورت بخصوص را اجازه دهد یا منع کند.
نصب NAT :
برای نصب NAT شما می بایست ویزارد Configure your server را از administrative tools اجرا کرده و سپس RRAS/VPN را انتخاب کنید.حال NEXT را کلیک کنید،RRAS اجرا می شود. همانطور که در تصویر زیر می بینید می بایست یک اتصال به اینترنت داشته باشید و نوع آن را مشخص کنید،واینکه آیا می خواهید فایروال را فعال کنید.
Next را کلیک کنید و ادامه دهید،پروسه نصب آغاز شده و سرویسها مجددا راه اندازی می شوند.
پیکربندی NAT :
پیکربندی NAT از طریق Routing and Remote Access انجام می شود ، که از طریق Administrative Tools قابل دسترسی است.
هرکدام از قسمتها را که می خواهید پیکربندی کنید بر روی آن double click کنید ، این کار پنجره properties مربوطه را باز می کند و شما می توانید تنظیمات آن را تغییر دهید مثل Packet filtering و Port blocking و همچنین فعال/غیرفعال کردن یک سری خصوصیات مانند Firewall .
همانگونه که در تصویر زیر مشاهده می کنید خصوصیات مربوط به Remote router نشان داده شده است.
در تب(Tab) مربوط به NAT/Basic Firewall شما می توانید نوع واسط(Interface type) را با توجه به نحوه اتصال به شبکه انتخاب کنید ،که من Public interface connected to the internet را انتخاب کرده ام.
دکمه های Inbound filters و outbound filter به شما تا ترفیک ناشی از IP آدرسها یا packet protocol ها را محدود کنید. مطابق بر این ،پکتهای TCP معینی قبل از اینکه به کامپیوتر کلاینت برسند،متوقف می شوند.بنابراین شبکه را امن تر می کند.
برای مثال هنگامی مفید است که شما بخواهید پکتهایی که از یک IP آدرس که در لیست سیاه نوشته شده است می آیند را رد کنید،یا دسترسی کاربران داخلی را به پورت 21 (FTP) محدود کنید.
برای تنظیمات بیشتر مربوط به Firewall به Tab ،Services and Ports بروید،در این قسمت شما می توانید سرویسهایی را که می خواهید کاربرانتان به آنها دسترسی داشته باشند را انتخاب کنید،همچنین قادر خواهید بود سرویسهای بیشتری را خودتان با مشخص کردن جزییات آن مثل شماره پورت ورودی و خروجی به این لیست اضافه کنید.
لیستی از این سرویسها در شکل بالا قابل مشاهده است.
دکمه Add به شما اجازه میدهد تا یک سرویس جدید ایجاد کنید،با کلیک بر روی Add پنجره ای جلوی شما باز می شود و از شما می خواهد نام سرویس، شماره TCP و UDP و IP آدرس کامپیوتری که میزبان این سرویس است را وارد کنید.
اگر یکی از سرویسهای موجود در لیست فعال نشده باشد آنگاه هر کلاینت که در Domain ویندوز 2003 است نمی تواند به آن سرویس خاص دسترسی یابد.
به عنوان مثال ، اگر تنظیمات مانند شکل بالا باشد و یک کامپیوتر بخواهد به سایت FTP وصل شود نخواه توانست.
همانگونه که مشاهده کردید ،NAT یک خصوصیت مفید است که امنیت را به یک شبکه های کوچک و متوسط اضافه می کند.
درباره نصب این دو نرمافزار باید گفت که نصب اوراکل از SQL Server هنوز بسیار مشکلتر است و کار کردن با آن سختتر؛ و شاید این دلایل باعث میگردد برخی از برنامهنویسان به سمت SQL Server بروند. DBA شدن در بانکاطلاعاتی SQL Server کار سختی نیست. کافی است مدتی با آن نرمافزار کار کرده باشید، و چند ماهی تجربه داشته باشید. ولی DBA شدن حرفهای در اوراکل کار بسیار دشواری است.
با نگاهی به این دو بانک اطلاعاتی میتوان به این نکته رسید که درست است که SQL Server 2005 بسیار کارآمد است و پیشرفتهای زیادی نسبت به نسخه قبلی خود داشته است، اما در برنامههای پیچیده یا سیستمهای ناهمگون، و اگر از پلتفرمهای متفاوت استفاده شود، نمیتواند جوابگوی نیازها باشد و در نتیجه اوراکل گزینه مناسبتری خواهد بود، ولی در صورتی که با برنامههای کوچک و متوسط سروکار دارید، SQL Server میتواند راهحل خوبی باشد.
از لحاظ قیمت (البته نه در ایران که اکثراً قانون کپیرایت را رعایت نمیکنند) قیمت SQL Server کمتر از اوراکل است و سرویسهای ارائه شده توسط SQL Server را میتوان در صورت لزوم خریداری نمود، ولی اوراکل تقریباً شما را از تمام چیزهایی که در بانکهای اطلاعاتی میخواهید، بینیازمینماید؛ البته بهای آن گران است.
مقدمه
بدونشک میتوان گفت که بانکهای اطلاعاتی اوراکل و SQL Server، از مهمترین بانکهای اطلاعاتی امروز به شمار میآیند. این سؤال که کدام یک از این دو از دیگری بهتر است، ممکن است فکر بسیاری از برنامهنویسان و شرکتهای تولید کننده نرمافزار را مشغول کرده باشد.
از طرفی مایکروسافت، به عنوان غول نرمافزاری ادعا میکند که SQL Server از اوراکل سادهتر و بهتر است. اوراکل هم از سوی دیگر میگوید محصول او از خیلی جهات بر SQL Server برتری دارد.
این مقاله سعی دارد به سؤالات شما در مورد تفاوتهای فنی این دو بانک اطلاعاتی تا حدی جواب دهد. در ابتدای این مقاله معماری این دو بانک اطلاعاتی با هم مقایسه میگردد، سپس کامپوننتهای شبکه هر دو بانک اطلاعاتی با یکدیگر مقایسه میشوند.
در این مقاله امکانات مرتبط با کارایی پایگاههای اطلاعاتی (Performance)، ابزار (Utility) و Replication در بانکهای اطلاعاتی بسیار بزرگ یا همان VLDB یا Very Large Data Bases و OLTP یا Online Transaction Processing مورد بررسی قرار خواهند گرفت و ابزارهای جدید SQL Server 2005 که در حقیقت سعی دارد با اوراکل رقابت کند، مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
معماری بانک اطلاعاتی شکل 1
در اوراکل هر دیتابیس شامل تمامی امکانات پایگاه رابطه Relational Database ،Instance (پروسههای پایگاه دادههای اوراکل و بافرها، فایلهای تنظیمی مانند config.ora و init.ora، لوگهای بازگشت به حالت قبلی یا Redo Logs؛ SYSTEM Teblespace و دیگر انتخابهای دلخواه است.
در نسخه جدید SQLServer، دیتابیس در واقع به گروهی از اسکیما (Schema)های پایگاه داده گفته میشود که به صورت فیزیکی در فایلها ذخیره میشوند. دیتابیسها به دو صورت تعریف شده از طرف کاربر (user defined) و تعریف شده از طرف سیستم (system defined) تقسیم میشوند.
در SQL Server یک نمونه یا Instance میتواند چندین دیتابیس را پشتیبانی نماید و در هر کامپیوتر چندین Instance میتواند با هم کار کند.
وقتی SQL Server را راهاندازی میکنید، دیتابیسهایی همچون MD یا Msdb database، Model Database (برای پشتیبانی کردن Agentها) و Tempdb Database (پایگاه اطلاعات موقت مانند پایگاه موقت اوراکل OracleTemp Tablespace؛ البته با این تفاوت که در SQL Server خود کاربران میتوانند این پایگاهها را درست کنند، ولی در اوراکل این امکان وجود ندارد)، به صورت پیشفرض ساخته میشوند.
در SQL Server برای اینکه بتوانیم اطلاعات خود را به صورت فیزیکی غیرمتمرکز (Distribute) نگهداریم، هر دیتابیس میتواند از چندین Filegroup پشتیبانی نماید. با این کار میتوان به راحتی از اطلاعات کپی پشتیبان گرفت. همانطور که در شکل 1 مشاهده میکنید، در SQL Server، دیتابیسها در واقع همان کار tabalespaceها در اوراکل را دارند.
اگر به شکل 1 نگاه کنید، میبینید که در هر دو بانک اطلاعاتی، کاتالوگ سیستم وجود دارد. هر پایگاه اطلاعاتی یا دیتابیس در اوراکل یک سیستم کاتالوگ مرکزی یا دیکشنری داده (Data Dictionary) را در قسمت SYSTEM Tablespace اجرا میکند، ولی در SQL Server 2005 هر دیتابیس سیستم کاتالوگ خود را درست میکند.
این سیستم کاتالوگ اطلاعاتی همچون اشیای پایگاه داده (مانندTable ،View و Procedure)، اطلاعات کاربران و دسترسیهای آنها، Constraintsها، User-Defined data type و Snapshot definition را شامل میشود.
البته اطلاعاتی همچون اسامی دیتابیسها، اطلاعات سرور، مدیریت پیغامها و Stored Proceduresهای سیستم درMaster Database وجود دارند.
نکته اینجاست که SQL Server 2005 ،objectهای سیستم در این Master Database قرار نمیگیرند. این آبجکتها در دیتابیسهای مخفی سیستم به نام resource database یا پایگاه اطلاعات منابع سیستم ذخیره میگردند.
در واقع سیستم کاتالوگها در SQL Server 2005 منابعی هستند برای استخراج اطلاعات دیتابیسها و این کاتالوگها را کاربران نیز میتوانند مشاهده کنند.
برای حصول اطمینان از کارایی و سلامت سرور در DMV، SQL Server 2005 یا Dynamic Management Views استفاده میشوند؛ درست شبیه اوراکل که از viewهای $ V برای کنترل کارایی استفاده می کند.
اجزای تنظیم کننده شبکه شکل 2
شکل 2 ساختار اجزای تنظیم کننده شبکه در این بانکهای اطلاعاتی را نشان میدهد. در اوراکل کامپوننتی به نام Oracle Net Service وجود دارد که عامل ارتباطی سرور اوراکل با کلاینتهای آن است.
اوراکل این کار را با استفاده از پروتوکل TNS یا Transparent Network Substare انجام میدهد، اما در SQL Server این کار توسط پروتکلهای شبکه موجود در کلاینت و سرور انجام میگیرد.
البته در SQL Server 2005 فناوری جدیدی به نام SNAC یا SQL Server Native Client، معرفی گردیده که در واقع ترکیبی است از ODBC و OLEDB در یک تابع کتابخانهای. SNAC توانایی پشتیبانی TDS یا Tabular Data Stream و Net Lib را برای پروتکلهای گوناگون در SQL Server دارد.
ساختار فیزیکی و منظقی ذخیره اطلاعات شکل 3
شکل 3 نگاهی مقایسهای دارد به دو بانک اطلاعاتی اوراکل و SQL Server از لحاظ ساختار اطلاعاتی. همان طور که در این شکل میبینید، در SQL Server اندازه صفحات (8kb، (page size است که واحد پایه ورودی/ خروجی به شمار میرود.
هر صفحه فقط متعلق به یک آبجکت، مانند data ،index ،GAM و.. است. SQL Server برای افزایش کارایی این صفحات آنها را در دستههای هشتتایی قرار میدهد که به آن Extent میگوییم. این Extentها میتوانند به چند آبجکت متفاوت تعلق داشته باشند.
هر Extent که تمام صفحاتش آبجکتهای مانند هم داشته باشد Uniform نامیده میشود و به Extentهایی که آبجکتهای یکسانی ندارند، Mixed میگویند.
SQL Server در دیتابیسهای خود از Filegroupها استفاده میکند تا کنترل فضاهای فیزیکی جداول و ایندکسها را در اختیار کامل داشته باشد. این Filegroupها از یک یا چند فایل تشکیل شدهاند و اطلاعات موجود در آن میتواند در تمام فایلهای آن Filegroup ذخیره شود.
با استفاده از Filegroup میتوان جداول بزرگ را در چند فایل ذخیره نمود و از این طریق کارایی ورودی/ خروجی را بالا برد، میتوان عملیات کپی پشتیبان و بازآوری جداول را انجام داد و دادههایی مانند تصویرو فایلهای متنی بزرگ را در فایلهای جدا ذخیره نمود.
برخلاف SQL Server، بانک اطلاعات اوراکل از Tablespaceهایی تشکیل شده است که خود از Data File تشکیل شدهاند. این Data Fileها در واحدهایی به نام Block طبقهبندی میشوند که مدیر بانک اطلاعاتی (DBA) میتواند اندازه آن را وقتی که در حال ساخت دیتابیس است تعیین کند. برخلاف SQL Server، در اوراکل وقتی یک شیء در Tablespace تولید میشود، کاربر میتواند فضای آن را مشخص کند.
مقایسه SQL Server 2005 و Oracle 10g
اگر چه SQL Server 2000 یکی از قویترین بانکهای اطلاعاتی است و خیلی از شرکتها و سازمانهای بزرگ امروزه از آن به عنوان پایگاه دادههای خود استفاده میکنند، چند محدودیت هم دارد. یکی از محدودیتهای SQL Server 2000 در طریقه قفل کردن یا Locking Strategy است.
در MS SQL 2000 مانند اوراکل میتوان دسترسی همزمان به پایگاه را محدود کرد و آن را به اصطلاح قفل نمود. ولی در MS SQL 2000 امکان Deadlock خیلی زیاد است؛ مخصوصاً در CTF یا Correct Transactional Flows.
از طرف دیگر، اعمال تغییر در بانکهای اطلاعاتی به صورت آنلاین یکی دیگر از محدودیتهای آن است. البته با استفاده از DBCC INDEXDEFRAG در SQL Server 2000 میتوان قسمتی از ایندکسها را به صورت آنلاین تغییر داد، ولی نه به صورت کامل.
(البته این مشکل در SQL Server 2005 تا حدی حل شده است). در اوراکل از نسخه 1/8 تا به حال، امکان تغییر و جابهجایی جداول و ایندکسها وجود دارد؛ بدون اینکه به exclusive lock نیاز داشته باشیم. البته ناگفته نماند که نسخههای 2/9 اوراکل در این قسمت دارای اشکالات و باگهایی نیز بودهاند، ولی این اشکالات در نسخه آخر اوارکل برطرف شده است.
در ادامه، ساختار و امکانات هر دو بانکاطلاعاتی Oracle 10g و SQL Server 2005 با یکدیگر مقایسه میگردند.
مدیریت بانک اطلاعاتی
SQL Server 2005 مانند دیگر محصولات مایکروسافت قسمت مدیریت ساده و شکیلی دارد که میتوان با آن به راحتی کار کرد و با استفاده از خط دستور در SQLCMD، ابزار مدیریتی DAC یا Dedicated Administrator Connection را اجرا نمود. همچنین میتوان از قابلیت Policyها برای کاربران و صاحبان بانکهای اطلاعاتی استفاده نمود.
گذشته از پیچیدگیهای موجود در اوراکل، قابلیتهای مدیریتی آن بسیار بیشتر از MS SQL است. اوراکل سیستم رمزدهی بسیار قدرتمندی دارد که از نسخه 7 به بعد همراه آن بوده است. در اوراکل میتوان امکان ارتباط با User و سپس با Schema خاص را به راحتی امکانپذیر نمود.
مثلاً فرض کنید که با کاربر Sys2 به اوراکل متصل هستید و میخواهید روی DB2 Schema کار کنید. کافی است دستور زیر را وارد کنید:
;ALTER SESSION SET CURRENT_SCHEMA=DB2
سیستم LOCKING
یکی از قابلیتهایی که در نسخه جدید SQL Server به آن اضافه شده است، قابلیت SI یا Snapshot Isolation است که در حقیقت قابلیت نسخهبرداری از ردیف (row)های جداول است. با این کار در موقع بروزآوری جداول، امکان انتخاب همزمان اطلاعات آن جدول نیز وجود دارد.
در اوراکل چیزی شبیه این مکانیزم وجود دارد که به آن Oracle Flashback Query میگویند. البته بین این دو مکانیزم تفاوتهایی نیز وجود دارد: اوراکل از Undo Segment برای برگشت به رکورد قبلی استفاده میکند. در صورتی که SQL Server 2005 از TempDB استفاده میکند.
MetaData در اوراکل مانند جداول مدیریت میگردد. در نتیجه در زمان اجرای درخواستها چند DDL یا Data Definition language میتوانند به صورت همزمان به فعالیت مشغول باشند، ولی در SQL Server 2005، فعالیت DLLها مستقیماً روی جداول انجام میپذیرد.
در اوراکل عملیات Locking در DB Block انجام میپذیرد، ولی در SQL Server این کار در هر ردیف جدول انجام میشود. البته مایکروسافت ادعا میکند که این کار باعث افزایش سرعت و کارایی جداول میگردد، ولی وقتی سرعت و کارایی آن را با اوارکل مقایسه میکنیم، میبینیم که هر دو از کارایی یکسانی برخوردارند.
تغییر ساختاری آنلاین
همانطور که قبلاً بحث شد، قبل از نسخه جدید SQL Server 2005 تنها از طریق DBCC Indexdefrag میتوانستیم مثلاً ایندکس را عوض کنیم (البته باید ازExclusive lock استفاده میکردیم)، ولی اکنون این مشکل حل شده است و میتوان همزمان با بازسازی چند DDL را نیز اجرا نمود.
در اوراکل میتوان حتی تمام ساختار جداول و ایندکسها را بدون Exclusive lock تغییرداد. البته برای اتمام عملیات باید از Momentary lock استفاده شود.
Partitioning و Clustering
نسخه جدید SQL Server به تازگی قابلیت جداسازی فیزیکی جداول و ایندکسها را پیدا کرده است. در اوراکل قابلیت Partitioning به چند صورت امکانپذیر است و DBA میتواند بر اساس range ،list و hash این کار را انجام دهد.
حتی میتوان این کار را در دو رده انجام داد. مثلاً میتوانیم جدولی را به دو قسمت براساس list جداسازی کنیم و هر کدام از قسمتها را بر اساس hash دوباره جداسازی نماییم. این قابلیت اوراکل را میتوان در جداولی که رکوردهای زیادی دارند، به کار برد. البته این قابلیت در SQL Server 2005 وجود ندارد، ولی میتوان آن را شبیهسازی نمود.
SQL Server 2005 در Partitioning از قابلیتی مانند اوراکل برخوردار نیست. با این حال راهحل سادهتری را ارائه میکند. در SQL Server 2005 میتوان با استفاده از UDF یا User Defined function این کار را انجام داد.
در مورد Clustering ،SQL Server 2005 پشتیبانی خوبی دارد، ولی طراحی و مدیریت این کار سخت است و کارایی زیادی نیز ندارد. از طرف دیگر اوارکل RAC/GRID را در نسخه 10g ارائه کرده است که میتوان از آن به عنوان امتیازی مسلم در مقابل SQL Server 2005 نام برد. اوراکل همچنین از سیستمی جدید به نام ASM یا Automatic Storage Management استفاده میکند که در Clustering مورد استفاده قرار میگیرد.
ایندکس و Tuning
ساختار مرتبسازی و ایندکس در SQL Server 2005 هنوز بر اساس BTree است و در مقابل indexing قدرتمند در اوراکل ساختاری نسبتاً دارد. اوراکل هم از BTree استفاده میکند، ولی از سیستم indexing به نام Bitmap نیز هم استفاده میکند که در جستوجوی ستونهایی با انتخاب کم بسیار خوب عمل میکند.
اضافه بر این اوراکل از Oracle key based cluster نیز در ایندکس استفاده میکند که کارایی بانکاطلاعاتی در انتخاب رکوردهایی انتخابی از چند جدول مرتبط با هم با ستونهای مشابه را بالا میبرد.
در اواکل و SQL Server هر دو میتوان برای Functionهایی که روی ستونهای جدول است، ایندکس درست کرد و در هر دوی آنها میتوان MV یا Materialized view تهیه نمود. MVها در حقیقت viewهای آماده هستند که میتوان از آن به جای متصل کردن چند جدول استفاده کرد.
SQL Server 2005 در مقایسه با اوراکل 10g، در aggregation و functionها محدودیتهایی دارد. مثلاً در index view نمیتوانیم از Distinct ،NOT و ... استفاده کنیم و امکان مثلاً Sum کردن نیست.
کپی پشتیبان و بازیابی اطلاعات
همانطور که قبلاً نیز اشاره شد در نسخههای قبلی SQL Server نمیتوانستیم به صورت آنلاین از اطلاعاتمان کپی بگیریم، ولی در نسخه جدید SQL Server 2005 مدیران بانکهای اطلاعاتی میتوانند به راحتی عملیات کپی و بازیابی اطلاعات را به صورت آنلاین انجام دهند.
در حالی که سرور در حال کار کردن است. اوراکل نیز ساختاری شبیه این را با استفاده از Tablespaceها انجام میدهد. البته در Tablespaceهای اوراکل نمیتوان اطلاعات قبلی را در Tablespace بازیابی نمود و از آنجایی که در هر Tablespace یک Metadata وجود دارد، این Tablespaceها نمیتوانند کامل باشند.
البته اوراکل دارای ابزار بازیابی اطلاعات کاملی است و میتواند با کمک گرفتن از Redo logها این کار را آسان کند.
اوراکل با استفاده از logical dumpهایی که میسازد، میتواند مشکلی که باعث نیاز به بازیابی میشود را شناسایی کند. البته SQL Server هم ابزارهایی مانند DBCC PAGE و DBCC LOG دارد که مانند ابزارهای اوراکل عمل میکند.
انتقال و ورود اطلاعات (Export and Import)
یکی از امکانات جدید Oracle 10 g برای انتقال یا صادر کردن اطلاعات به data pump معروف است. data pump ساختاری binary دارد. اوراکل این کار را توسط دو گزینه که برای صادر و دو گزینه برای وارد کردن اطلاعات دارد، انجام می دهد. این دو گزینه exp/data و imp/data هستند.
اضافه بر این، در اوراکل ابزار sqlldr نیز وجود دارد که اختصاصاً برای import کردن اطلاعات متنی به کار میرود. از طرف دیگر SQL Server2005 دارای دو گزینه برای export و import است؛ به نامهای bcp و Bcp .DTS میتواند اطلاعات را (به صورت متنی) import یا export کند و حتی میتواند اطلاعات را به فرمتی ذخیره کند که بانکهای اطلاعاتی دیگر نیز بتوانند از آن استفاده کنند.
DTS نیز یکی از پر سرعتترین ابزارهای انتقال اطلاعات در SQL Server است که در مقایسه با اوراکل بسیار سریعتر و کار با آن آسانتر میباشد. اوراکل نیز در نسخه جدید خود از ابزار WisdomForce FastReader استفاده میکند که میتواند با سرعت زیاد کار export و import را انجام دهد و اطلاعات را با فرمت متنی آماده سازد. از این ابزار میتوان برای انتقال اطلاعات بین اوراکل و بانکهای اطلاعاتی دیگر مانند MS SQL ،2DB ،Sybase استفاده نمود.
امکانات موجود برای برنامهنویسها
یکی از امکاناتی که اوراکل در اختیار برنامهنویسان قرار میدهد، امکان استفاده از Exception Handling است که توسط PL/SQL قابل دسترسی است. در SQL Server 2005 نیز این امکان توسط Transcat-SQL مهیا شده است.
در مبحث Queuing ،SQL Server 2005 ابزاری به نام Server Broker دارد که میتواند امکان استفاده از Queing را برای برنامهنویسان فراهم سازد، اما در اوراکل ابزاری قوی به نام Oracle Advanced Queuing وجود دارد که کار Queing را به صورت کامل انجام میدهد.
SQL Server 2005 میتواند کمک بیشتری به برنامهنویسان بکند؛ زیرا از NET. استفاده میکند، ولی بر خلاف آن، هسته اوراکل از جاوا درست شده است و مستقیماً فقط میتواند توسط PL/SQL اجرا شود. در نتیجه در SQL Server 2005 میتوانیم به صورت مستقل از دستورات NET. استفاده کنیم.
از طرف دیگر از آنجا که جاوا هسته اوراکل را تشکیل میدهد، نگهداری آبجکتهای جاوای درون اوراکل درست مانند نگهداری یک سرور جاوا میباشد، ولی SQL Server 2005 تنها در برخی قسمتها مانند اشکالیابی از NET trigger. استفاده میکند و حجم سنگینی ندارد.
امکانات ویژه SQL Server 2005
- SQL Server 2005 :Replication ابزار Replication بسیار قدرتمندی دارد که میتواند از اوراکل به SQL Server یا بلعکس Replication انجام دهد.
- Notification: در SQL Server 2005 سرویس Notification یکی از سرویسهایی است که میتوان با آن در Alertهایی مانند Stock Market استفاده نمود.
- Reporting Services: یکی از امتیازات SQL Server 2005 در مقایسه با اوراکل، داشتن سرویس گزارشهای داخلی است که با استفاده از آن میتوان انواع گزارشها را استخراج نمود. البته اوراکل هم دارای Oracle IAS است که کار گزارشگیری را حتی قویتر از SQL Server انجام میدهد، ولی مانند SQL Server 2005 در داخل بانک اطلاعاتی نیست و به صورت خارجی عمل میکند. همچنین خرید آن نیز هزینه زیادی خواهد داشت.
- Identity: در اوراکل نمیتوان به صورت خودکار کلید اصلی یا Primary key را تعریف کرد. در صورتی در SQL Server2005 این امکان وجود دارد. البته اوراکل دارای Sequence است، ولی نگهداری این Sequenceها توسط مدیر سیستم کار آسانی نیست.
امکانات ویژه Oracle 10g
- Auditing: در اوراکل این کار با استفاده از پارامتر جدید audit_trail=db_extended, init.ora انجام میپذیرد که میتوان از تمامی جستوجوها به همراه مقادیر ورودی هر یک از آنها اطلاعات ذخیره کرد. این کار در SQL Server2005 تنها با استفاده از Trace امکانپذیر است. آن هم نمیتواند مقادیر Bind شده اطلاعات را نشان دهد و استفاده از آن نیز میتواند کارایی سرور را تا حد زیادی پایین بیاورد.
- Logminer: در اوراکل ابزاری به نام Logminer وجود دارد که میتواند تاریخچه تمامی DML یا DDLهای کل پایگاه اطلاعاتی را به ما بدهد. SQL Server2005 این ابزار را ندارد، ولی میتوان از Lumigent Log Explorer برای مشاهده برخی از این تاریخچه استفاده کرد.
- Flashback Query: این امکان در نسخه جدید Oracle 10g عرضه گردید و با کمک آن میتوان اطلاعات از دست رفته را بازیابی کرد.
- Rollback Statistics: در اوراکل اگر عملیاتی سنگین در وسط کار انجام نپذیرد، میتوان آن را Rollback کرد. Rollback statistics می تواند به شما بگوید چه زمانی طول خواهد کشید که Rollback انجام شود و عملیات پایان پذیرد. کافی است جستوجوی زیر را به کار ببرید:
V$FAST_START_TRANSACTIONS
این قابلیت در SQL Server2005 وجود ندارد.
- AWR یا Automatic Workload Repository تصور کنید که بانک اطلاعاتی شما بسیار حجیم است، ترافیک زیادی دارد و جوابگویی آن به کلاینتها کُند شده است. با استفاده از AWR در Oracle 10g میتوانیم مشکل را بررسی کنیم و تشخیص دهیم چه مشکلی در سیستم وجود دارد. اوراکل این کار را با استفاده از درست کردن Viewهای زیر انجام میدهد.
v$sysmetric_history for v$sysmetric
v$active_session_history for v$active_session
v$waitclassmetric_history for v$waitclassmetric
v$session_wait_history for v$session_wait
v$servicemetric_history for v$servicemetric
- پشتیبانی از OO یا Oracle :Object Oriented قابلیتهای شیءگرا (object oriented) دارد. برای همین، این بانک اطلاعاتی را میتوان بانک اطلاعاتی رابطهای شیءگرا نیز نامید. با استفاده از این قابلیت، برنامهنویسان میتوانند Class و Objectهای برنامه شیءگرای خود را مستقیماً به جداول بانک اطلاعاتی Map کنند.